Ашот Казарян о Фрунзике Мкртчяне

Он был Богом для меня

Я был студентом театрального института и так как учился на курсе Вардана Аджемяна, он часто водил нас в театр, для участия в массовых сценах. В это время Мгер Мкртчян постовил пьесу Горького ‘’ На дне”, где я сыграл роль Алешки. Я часто пропускал репетиции, бывал на гастролях, во время которых делал пародии. Мгер всегда спрашивал.
- Где Ашот ? Да, наверно, он “взял и забрал” меня с собой на гастроли. Мы встретились с ним в Америке за месяц до его смерти. Встал и выпил за меня.
- Ты как герой из сказки. Я слежу за тобой. Когда Генрих Малян впервые снял меня в фильме, сказал, что без меня не будет снимать фильмы. А теперь я говорю:
- Ашот джан, после этого я без тебя не буду снимать фильм.
Мечтой всей моей жизни было снятся с Мгером Мкртчяном в одном фильме. Прошло 20 дней и я узнал, что он умер. Это был один из самых трудных и грустных дней в моей жизни. Наверно, я так не переживал при потере родного отца. Мгер Мкртчян был для меня богом, святым.  
Когда на банкетах бывали вместе, он говорил:
- Ашот джан, пожалуйста, спой моим голосом. Я пел “Ворскан Ахпер” “Моя любовь”. А он говорил:
- Этот паразит моим голосом поет лучше меня.
Когда я видел его, было чувство, что мой бог передо мной. В последние годы мы очень сильно сблизились. Однажды я сказал:
- Пойдем ко мне.
Он был с Шеренцем. Поднялись на лифте и застряли между этажами. Соседи помогли открыть лифт. Сначала прыгнул я, потом Мгер, а Щеренц остался наверху и у него был целый пакет яйц.
- Фрунз джан, подержи, пожалуйста, этот пакет, а я спущусь
Фрунз взял пакет, ударяя то об одну стенку, то об другую. Все яйца разбились как-бы нечаянно. Потом очень серьезно сказал:
- Шеренц, ничего что я разбил твои яйца?
Он был честным, чистым, настоящим артистом. Бог щедро одарил его чувством юмора и печалью. Я горд и счастлив, что был его современником и общался с ним. Он сокровище нашего народа.

Ինձ համար նա մի աստված էր

Թատերական ինստիտուտի ուսանող էի և քանի որ Վարդան Աճեմյանի կուրսում էի սովորում, նա մեզ տա¬նում էր թատրոն՝ մասսայական տեսարաններ խաղալու։ Այդ ժամանակ էր, որ Մհեր Մկրտչյանր բեմադրեց Գորկու «Հատակում» պիեսը, որտեղ ես խաղացի Ալյոշկա։ Փորձերից հաճախ բացա¬կայում էի, գնում հյուրախաղերի, որի ժամանակ խ կրկնօրինակներն էլ էի անում։ Մհերն էլ միշտ հարցնում էր.
— Այս Աշոտն ո՞ւր է։ Հա՛, հաստատ ինձ «առել-տարել» է հյուրախաղերի։
Իր մահից մեկ ամիս առաջ հանդիպեցինք Ամերիկայում։ Վեր կացավ, խմեց կենացս.
— Հեքիաթի հերոսի պես լոնք ես անում։ Ես հետևում եմ քո արածներին։ Երբ ինձ առաջին ան¬գամ նկարահանեց Հենրիկ Մալյանր, ասաց, որ առանց ինձ ֆիլմ չի նկարելու։ Օւ հիմա ես եմ ասում, Աշոտ ջան, սրանից հետո առանց քեզ ֆիլ¬մում չեմ «նկարվելու»։
Ողջ կյանքիս երազանքն էր Մհեր Սկրտչյանի հետ ֆիլմում փոքրիկ մի դեր խաղալ։ Անցավ քսան օր, լսեցի, որ մահացել է։ Դա իմ կյանքի ամենատխուր, ամենածանր օրերից մեկն էր։ Երևի հորս կորուստր այդքան ծանր չեմ տարել։ Մհեր Սկրտչյանը ինձ համար մի աստված էր, սրբություն։ Երբ հավաքույթներին միասին էինք լինում, ասում էր.
— Աշոտ ջան, մի հատ իմ ձայնով երգի, էլի։ Երգում էի «Որսկան ախպեր»–ը, «Մի բալա է իմ յարը»։ Ինքն էլ, թե.
— Այս պարազիտն իմ ձայնով ինձնից լավ է երգում։
Իրեն որ տեսնում էի, ոնց որ իմ աստվածը իմ առջևով քայլեր։ Վերջին տարիներին ավելի մտերմացանք։ Մի օր էլ ասացի.
— Գնանք մեր տուն։
Ինքն ու Շերենցն էին, վերելակով բարձրա¬ցանք ու մնացինք երկու հարկերի մեջտեղում։ Հարևաններր մի կերպ բացեցին, ես թռա, հետո՝ Մհերը, Շերենցր վերևում էր, ձեռքին էլ տոպրակ կար՝ մեջր լիքը ձու։
— Ֆրունզ ջան, մի հատ տոպրակս պահի իջ¬նեմ։
Ֆրունզը վերցրեց տոպրակր՝ այս պատին խփելով, այն պատին խփելով։ Բոլոր ձվերր ջարդ¬վեցին, իբրև թե հանկարծակի։ Ու լուրջ ասաց.
— Շերենց, ձվերդ ջարդվեցին, ոչի՞նչ։
Նա ազնիվ, մաքուր, իսկական արվեստագետ էր։ Աստված նրան շռայլորեն տվել էր և հումոր, և թախիծ։ Ես հպարտ եմ ու երջանիկ, որ եղել եմ նրա ժամանակակիցր և շփվել եմ նրա հետ։ Նա մի գանձ էր մեր ազգի համար։

перевод на русский Ани Мкртчян

http://gazeta.rau.am/index.php?bid=24