Сегодня день рождения актера Мгера Мкртчяна

92 года назад в этот день, 4 июля 1930 года, в армянском городе Ленинакан (ныне Гюмри) родился советский актер театра и кино, театральный режиссер, Народный артист СССР Фрунзик (Фрунзе Мушегович) Мкртчян. У актера было два имени: Мгер (так его звали дома) и Фрунзик, которое ему дал отец в честь известного полководца Михаила Фрунзе.
В детстве Фрунзик хорошо рисовал, и отец хотел, чтобы он стал художником. Однако в 10-летнем возрасте мальчик увлекся театром, начал посещать драмкружок и устраивать представления для соседей прямо на лестничной клетке. Уже тогда никто не сомневался, что он станет великим актером.
В 1947 году Фрунзик окончил школу и пошел работать на завод, но через несколько лет поступил в Ереванский театрально-художественный институт. Играть в театре начал, будучи студентом второго курса. В 1956 году Мкртчян получил диплом, и юношу сразу приняли в театр имени Сундукяна. Очень быстро молодой актер стал популярным. В середине 1950-х годов люди приходили в театр специально «на Фрунзика».
Тогда же Мкртчян впервые снялся в кино – сыграл в небольшом эпизоде в фильме «Тайна озера Севан» Александра Роу. А полноценный дебют на киноэкране состоялся в 1960 году, в фильме «Парни музкоманды». Фрунзик Мкртчян играл музыканта по имени Арсен.
Как известно, следующими работами в кино стали роли в фильмах «Тридцать три» Георгия Данелии, «Айболит-66» Ролана Быкова и роль дяди Джабраила в комедии Леонида Гайдая «Кавказская пленница», которая сразу сделала Фрунзика Мкртчяна известным всей стране. В этой картине роль его экранной жены сыграла его настоящая супруга – актриса Донара Мкртчян.
В 1975 году актер был награжден Государственной премией Армянской ССР за роль в фильме «Треугольник» (1967), а вторая половина 1970-х принесла ему новый виток популярности. Во многом этому способствовал выход на экраны комедии Георгия Данелии «Мимино», где Мкртчян играл вместе с Вахтангом Кикабидзе. Фильм тут же разошелся на цитаты, а обоим актерам вручили Государственную премию СССР.
Его герои из фильмов «Мимино», «Не горюй!», «Кавказская пленница» до сих пор заставляют зрителей всех поколений смеяться до слез.
«Вы почему кефир не кушаете? Что не любите?», «Валико-джан, я тебе умный вещь скажу, но только ты не обижайся!» – эти и многие другие реплики шофера Рубена Хачикяна стали народными, как только на советские экраны вышел фильм Георгия Данелия «Мимино». Автор этих фраз - не режиссер и не сценарист, а актер Фрунзик Мкртчян. Он импровизировал на съемочной площадке.
После «Мимимо» посыпались предложения о съемках. Мкртчян сыграл в музыкальной комедии «Багдасар разводится с женой», лирической драме «Солдат и слон», сказке «Приключения Али-бабы и сорока разбойников», комедии «Суета сует» и других фильмах.
В середине 1980-х Мкртчян практически перестал сниматься в кино, а в начале 1990-х годов ушел из театра имени Сундукяна, которому отдал 35 лет своей жизни. Фрунзик решил создать собственный театр, но руководить им ему довелось недолго.
Скончался Фрунзик Мкртчян 29 декабря 1993 года в Ереване от инфаркта в возрасте 63 лет.
Ниже - подборка ТАСС о ряде ролей актера в кино:

frunzik_tass_aybolit.jpg frunzik_tass_kavkazskaya-plennica.jpg frunzik_tass_odinokim.jpg frunzik_tass_mimino.jpg frunzik_tass_sueta-suet.jpg

04/07/2022 

Մհեր Մկրտչյանի ծննդյան օրն է

«Մենք` հայերս, պետք է կարողանանք երջանիկ լինել մեր մեծ մարդկանցով, պետք է կարողանանք չափվել նրանցով, առավել ևս, նրանց դարձնել մեզ համար չափանիշ: Երջանիկ սերունդ էինք, որ ապրեցինք Մհերի հետ, աշխատեցինք միասին: Այդ սերունդը լավն էր, իսկ ինքը, իհարկե, ամենալավն էր»,- ասել է դերասան Սոս Սարգսյանը։  
«Ինքը, իհարկե, ամենալավն էր...»։ Մհեր Մկրտչյան՝ ում խաղացած յուրաքանչուր դեր հնարավոր չէ մոռանալ, ում ասած յուրաքանչյուր բառ ու բառակապակցություն, հնարավոր չէ մոռանալ, քանի որ այնպես էր խաղում, որ մարդկանց հիշողությունից երբեք չի կարող ջնջվել։ 
Այսօր Մհեր Մկրտչյանի կամ նույն Ֆրունզիկ Մկրտչյանի ծննդյան օրն է. 1930 թվական, հուլիսի 4, Գյումրի:
Այսօր ժամը 19:00-ին, «Մոսկվա» կինոթատրոնի «Կարմիր» դահլիճում կցուցադրվի «Ֆրունզիկ Մկրտչյան. Հնդկաստանը հիշում է ինձ» վավերագրական ֆիլմը: Այն պատմում է անվանի դերասանի՝ հնդկական ֆիլմերում ունեցած դերակատարումների մասին: Ցուցադրությունը նվիրված է նաև մեծանուն արտիստի ծննդյան օրվան: ԿԳՄՍ-ից հայտնել էին, որ  ֆիլմի ցուցադրությունից առաջ կինոթատրոնի նախասրահում կներկայացվի անվանի դերասանի բացառիկ լուսանկարների ցուցահանդեսը: Ֆ. Մկրտչյանը նկարահանվել է ԽՍՀՄ-ի և Հնդկաստանի համատեղ արտադրության «Ալի Բաբան և 40 ավազակները», «Սիրո լեգենդ» ֆիլմերում՝ մարմնավորելով Մուսթաֆայի և Բարմանդուի կերպարները։
Գյումրիում սովորել է նկարչական ու երաժշտական դպրոցներում, միաժամանակ հաճախել է թատերական ինքնագործ խմբակ։ 1945-46 թվականններին սովորել է Մռավյանի անվան թատրոնին կից ստուդիայում, ավարտելուց հետո, 1947 թվականին ընդգրկվել է նույն թատրոնի հիմնական խմբի մեջ։ Այս թատրոնում Մ.Մկրտչյանը խաղացել է տասնյակից ավելի մեծ ու փոքր դերեր՝ ցուցաբերելով իր տարիքի համար անսովոր վարպետություն։ 1953 թ-ին նա տեղափոխվել է Սունդուկյանի անվան թատրոն, սովորում էր գեղարվեստաթատերական ինստիտուտում (ղեկավար՝ Վ. Վաղարշյան), որտեղ խաղացել է մինչև 1988 թ.: Առաջին դերերից էր Գվիդոնը (Ժորա Հարությունյանի «Սրտի արատ»):
Լավագույն դերերից են՝  Պաղտասարը (Հակոբ Պարոնյանի «Պաղտասար աղբար»), Զամբախովը (Գաբրիել Սունդուկյանի «Խաթաբալա»),  Ղազարը (Ժ. Հարությունյանի «Ղազարը գնում է պատերազմ»), Հայրապետը (Ա. Շիրվանզադեի «Նամուս»), Մերկուցիոն (Վիլյամ Շեքսպիրի «Ռոմեո և Ջուլիետ»), Բարոնը (Մաքսիմ Գորկու «Հատակում»): Վերջին դերը Հացթուխն էր (Մարսել Պանյոլի «Հացթուխի կինը», Մկրտչյանը նաև ներկայացման ռեժիսորն էր):

Հայրը ծագումով մշեցի էր, իսկ մայրը՝ վանեցի։ Մկրտչյանը 1988 թ-ից Վարդան Աճեմյանի անվան թատրոն-ստուդիայի (1992 թ-ից՝ Արտիստական թատրոն, 2004 թ-ից՝ Մհեր Մկրտչյանի անվան) գեղարվեստական ղեկավարն ու տնօրենն էր:
Հայկական կինոյում նույնպես ստեղծել է բազմաթիվ ուշագրավ դերեր՝ Գարսևանը («01–99», 1959 թ.), Արսենը («Նվագախմբի տղաները», 1960 թ.), Գասպարը («Եռանկյունի», 1967 թ.), Իշխանը («Մենք ենք, մեր սարերը», 1969 թ.), Նիկոլը («Հին օրերի երգը», 1982 թ.), Ռուբենը («Մեր մանկության տանգոն», 1984 թ.) և այլն:
Նկարահանվել է նաև Մոսֆիլմում («Կովկասի գերուհին», 1967 թ., «Միմինո», 1978 թ., «Ունայնություն ունայնության», 1979 թ., և այլն), որոնցում խաղացված դերակատարումները գնահատվել են պետական բարձր պարգևներով։
Մհեր Մկրտրյանը մահացել է  1993 թվականի դեկտեմբերի 29-ին:
Մկրտչյանն արժանացել է ԽՍՀՄ (1978 թ.) և ՀԽՍՀ (1979 թ.) Պետական մրցանակների, պարգևատրվել ՀՀ Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանով (2001 թ., հետմահու):
Մկրտչյանն ունեցել է երկու անուն, առաջինը Մհեր. այսպես նրան դիմել են տանը, երկրորդը՝ Ֆրունզ. նրան անվանել են այդպես ի պատիվ հայտնի քաղաքացիական պատերազմի հերոս Միխայիլ Ֆրունզեի: Մի անձնագրում դերասանը ստորագրել է որպես Ֆրունզ Մկրտչյան, մեկ ուրիշում՝ որպես Մհեր Մկրտչյան:
«Դերասանը պիտի կարողանա ամեն ինչ խաղալ: Դերասանը ներկայացնում է մարդուն, իսկ մարդու էության մեջ և՜ լաց կա, և՜ ծիծաղ, և՜ հումոր»,- ասել է  Մհեր Մկրտչյանը:

Панорама АМ04/07/2022 
https://www.panorama.am/am/news/2022/07/04/%D5%84%D5%B0%D5%A5%D6%80-%D5%84%D5%AF%D6%80%D5%BF%D5%B9%D5%B5%D5%A1%D5%B6/

Печать